Llanybydder

Disgrifir y pentref, sydd wedi’i leoli ym mhen mwyaf deheuol Mynyddoedd Cambria wrth droed Mynydd Pencarreg (415m), Llanybydder (408m) a Llanllwni (383m) fel y porth i gadwyn Mynyddoedd Cambria.

Tref dawel ar lan yr Afon Teifi, mae’n dod yn fyw ar ddiwrnodau marchnad pan fydd ffermwyr yn ymgasglu i fasnachu eu hanifeiliaid yn y mart lleol ac ar ddydd Iau olaf y mis, pan gynhelir y Mart Ceffylau , fel sy’n digwydd ers 1895, un o’r ychydig arwerthiannau ceffylau sydd wedi goroesi yn y DU. Nid yw’n syndod bod yr economi leol wedi’i seilio’n bennaf ar y sector amaethyddol gan gynnwys Dunbia, uned prosesu cig sy’n cyflogi dros 600 o bobl sy’n arbenigo mewn gwerthu Cig Oen Cymru i archfarchnadoedd ledled y DU.

Mae ystyr Llanybydder mor ddiddorol ag y mae’n aneglur, gydag amrywiaeth o theorïau mae’n ei gwneud yn astudiaeth ddiddorol i’r rhai chwilfrydig. Mae cerdded ar y TVT trwy’r pentref yn datgelu hanes sy’n ymestyn dros ganrifoedd o gyfnodau cynhanesyddol i’r oes fodern.

Ymhlith y cyfleusterau yn y pentref mae:

  • Meddygfa Llanybydder – Llanybydder, SA40 9RN (rhan o Bractis Meddygol Llanbedr Pont Steffan)
  • Siop y Bont (siop groser fach) – 2 Stryd y Bont, Llanybydder, SA40 9XY
  • Swyddfa Bost a siop groser fach – Heol Caerfyrddin, Llanybydder SA40 9XP
  • Popty Gwalia (bara, brechdanau – yn cau pan fydd wedi gwerthy popeth) – Sgwâr y Farchnad, Llanybydder, SA40 9UE
  • Tafarn a llety – Cross Hands, Llanybydder, SA40 9TX
  • Tafarn – Tafarn Tanygraig, St. Peter’s Hill, Llanybydder SA40 9XS
  • Tafarn – Albion Arms, Llanybydder, SA40 9RN
  • Siop cludfwyd – New Chinese Wok, The Cellar Bar, Heol Caerfyrddin, Llanybydder SA40 9TX
  • Toiledau (ger Gwesty Cross Hands) – Llanybydder, SA40 9TX
  • Llwybr Bws TI sy’n cysylltu Llanybydder â Llanbedr Pont Steffan a Llanllwni